EPBD IV

In Nederland wordt EPBD IV stapsgewijs opgenomen in het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl). De eerste wijzigingen gelden vanaf 26 mei 2026. In dit artikel lichten we de belangrijkste gevolgen toe voor nieuwbouw en bestaande bouw.

Van BENG naar ZEB

Met EPBD IV verschuift de focus van BENG naar ZEB (Zero-Emission Building). Waar BENG vooral stuurt op een lage energiebehoefte en beperkt fossiel gebruik, gaat ZEB een stap verder: nieuwbouw moet op jaarbasis vrijwel geen CO₂ uitstoten en grotendeels draaien op hernieuwbare energie. In de komende jaren zullen de Nederlandse BENG-eisen daarom stap voor stap worden aangescherpt en in lijn worden gebracht met de Europese ZEB-definitie.

Wanneer ZEB voor nieuwbouw?

Wat betekent EPBD IV voor je gebouwen (nieuwbouw en bestaande bouw)?

1. Introductie van Minimum Energy Performance Standards (MEPS)

De MEPS moet ervoor zorgen dat de slechtst presterende utiliteitsgebouwen gerenoveerd worden zodat ze boven een nationale minimumnorm uitkomen:

De exacte grenswaarden moeten door de Nederlandse overheid nog worden vastgesteld. De verwachting is dat, net zoals kantoren nu minimaal energielabel C moeten hebben, andere utiliteitsgebouwen in 2030 minimaal label D en in 2033 minimaal label C zullen moeten halen.

Let op: voor woningen komen er geen minimale energielabeleisen. Het streven is een reductie van 16% primaire energie over de hele woningvoorraad in 2030 en 20-22% in 2035.

2. Verplichte GACS en slimme verlichting

De EPBD IV stelt (net als eerdere versies) eisen aan het optimaal presteren van installaties, door een periodieke keuring van verwarmings- en airconditioningssystemen. GACS is een richtlijn om hier aan te voldoen.

Een gebouw-automatiserings- en controlesysteem (GACS) wordt verplicht voor gebouwen met een verwarmings- of koelsysteem:

Automatische lichtregelsystemen worden verplicht voor utiliteitsgebouwen, gekoppeld aan het installatievermogen:

Deze systemen moeten per zone regelbaar zijn en bezetting kunnen detecteren, afgestemd op het specifieke gebruik van de ruimtes (zoals zorg, slaapruimtes en onderzoek).

De definitieve stukken of richtlijnen voor GACS worden in de loop van 2026 gepubliceerd.

3. Zonne-energie wordt de norm

EPBD IV verplicht de toepassing van zonne-energie op gebouwen, waar dit technisch, functioneel en economisch haalbaar is. Is er bijvoorbeeld sprake van zware netcongestie of een onredelijk lange terugverdientijd, dan is maatwerk mogelijk.

De verplichting gaat gefaseerd in:

• Nieuwe utiliteitsgebouwen met > 250 m² gebruiksoppervlakte:
  → uiterlijk 31 december 2026

• Bestaande publieke gebouwen met > 2.000 m² gebruiksoppervlakte:
  → uiterlijk 31 december 2027

Let op: deze drempel wordt stapsgewijs verlaagd naar 250 m² in december 2030.

• Bestaande publieke gebouwen met ≥ 250 m² gebruiksoppervlakte:
  → uiterlijk 31 december 2030

• Nieuwe woningen en nieuwe overdekte parkeergarages:
  → uiterlijk 31 december 2029

• Bestaande utiliteitsgebouwen (bij vergunningsplichtige renovatie) met > 500 m² gebruiksoppervlakte:
  → uiterlijk 31 december 2027

4. Laadpunten bij utiliteitsgebouwen

De eisen voor mobiliteit rond gebouwen worden fors aangescherpt:

Voor laadpunten voor elektrische voertuigen:

Ook zijn er aanvullende eisen voor fietsparkeerplaatsen.

5. Nieuwe energielabelsystematiek

De energielabelregels worden uitgebreid:

• Voor emissievrije gebouwen (ZEB) komt vanaf mei 2026 een extra klasse A0.

• Een energielabel wordt verplicht bij ingrijpende renovatie én bij verlenging van een huurovereenkomst. Bij verkoop was een energielabel al verplicht.

• Monumenten vallen vanaf mei 2026 niet langer buiten de labelplicht.

• Het labeladvies wordt uitgebreid met:
  ‐ meer maatregelen voor energiebesparing;
  ‐ advies over verbetering van binnenmilieukwaliteit.

En dan nog…

Wat kun je nu al doen?

Voor gebouweigenaren of ontwikkelaars is dit het moment om:

Als integraal adviesbureau voor installaties, bouwfysica, monitoring en duurzaamheid zijn we op de hoogte van de EPBD IV richtlijn en helpen we je om de juiste stappen te zetten.